Wiemy już, że sen regeneruje zmęczony organizm.
Ale co wówczas, gdy nie możesz spać? Wykonałaś/-eś test zamieszony w poprzednim poście? Jakie są Twoje trudności dotyczące snu? Czy dotyka Cię bezsenność? W tym poście chciałam przyjrzeć się czynnikom wyzwalającym bezsenność oraz ryzykom braku snu. Kłopoty ze snem mogą mieć różne źródła. Dzięki szczegółowemu wywiadowi oraz diagnozie pacjenta możliwa jest profesjonalna pomoc i leczenie.
Cierpisz z powodu bezsennych nocy? Czy znasz to uczucie, kiedy strasz się zasnąć, a Twoje myśli gonią jedna za drugą, niczym samochody autostradą?
Jakie są objawy bezsenności:
- trudności z zasypianiem
- wybudzanie się w nocy
- nocne koszmary
- dolegliwości bólowe
- lekki sen, albo całkowity brak snu
Kłopoty ze snem mogą mieć charakter długo- lub krótkotrwały.
Bardzo często nie pojawiają się same, ale w otoczeniu nieprzyjemnych emocji, silnego napięcia, najczęściej na skutek zbyt dużej ilości stresu. Do lekarzy, terapeutów, ośrodków pomocy psychiatrycznej zgłaszają się coraz częściej osoby borykające się z zaburzeniami snu. Podobnie jak zespoły bólowe, także i bezsenność dotyka coraz większą część populacji. Zaczynają się rozważania nad tym, by nazywać ten problem chorobą cywilizacyjną.
Kłopoty z samym snem mogą być różne: od trudności w zasypianiu, poprzez wielokrotne wybudzanie się, płytki sen, wybudzanie się nad ranem, można spać płytko, można wybudzać się często, wybudzać nad ranem. Skutki takich trudności są wielorakie, od zmęczenia w ciągu dnia, do całkowitego rozregulowania rytmu dobowego. Naturalnie będzie się to też odbijać na niemal wszystkich sferach naszego funkcjonowania. Brak koncentracji w pracy skutkuje zmniejszeniem efektywności. Dodatkowo możesz odczuwać rozdrażnienie i łatwiej wpadać w konflikty. Chorzy cierpiący na długotrwałą bezsenność zaczynają „zawalać” obowiązki, umówione terminy (spotkań, wizyt lekarskich czy urzędowych). Starają się jakoś sobie radzić: sięgają po alkohol („żeby zapomnieć i nie myśleć”), po tabletki, odsypiają w dzień, itd. Zanim trafią do specjalisty w celu znalezienia przyczyny, najczęściej sięgają po własny arsenał metod, niestety najczęściej nie są one skuteczne, co więcej przysparzają kolejnego problemu (na przykład uzależnienie).
Nasz organizm, aby zdrowo funkcjonować potrzebuje faz czuwania – aktywności i faz spania – wyciszenia, odpoczynku. Coraz częściej dochodzi to tego, że ten naturalny dobowy rytm biologiczny zostanie zaburzony. Składa się na to wiele powodów. Czynniki wyzwalające bezsenność. Do pierwszej grupy takich czynników należą:
- czynniki zewnętrzne: upał, ostre światło, hałas, zmiana strefy czasowej
- kryzysy życiowe, zarówno trudności i kłopoty osobiste i zawodowe,
- nadmierny stres, z którym nie możemy sobie poradzić,
- zbyt duża ilość zadań,
- czynniki psychogenne: stresujące sytuacje, konflikty osobiste i zawodowe
- zbyt duże tempo pracy bez możliwości odpoczywania,
- praca zmianowa
- choroba* lub kłopoty ze zdrowiem,
- kłopoty z pieniędzmi, relacjami
- i wiele innych jak własne szkodliwe czynniki i nawyki: po spożyciu alkoholu, substancji psychoaktywnych, niektórych leków, zbyt dużo kofeiny, nawyki niezgodne z higieną snu
*Jakie choroby mogą być związane z bezsennością?
- zaburzenia o podłożu psychicznym (jak: zaburzenia depresyjne, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno kompulsywne, urojenia)
- somatyczne (jak: parcie na mocz, bezdech, nocne kurcze, chrapanie
- neurogenne (jak: uszkodzenia układu nerwowego, zaburzone funkcjonowanie)
- lunatyzm
- narkolepsja
- przerost prostaty
- nadciśnienie tętnicze
- niewydolność serca
- zaburzenia hormonalne
Jakie są ryzyka braku snu?
Oczywiście jeśli nie prześpisz jednej nocy, nic poważnego się nie stanie. Nadrobisz to.
Jednak jeśli regularnie cierpisz na brak snu, wówczas zaczynasz u siebie dostrzegać różne dolegliwości. Odczuwasz zarówno fizyczne jak też umysłowe zmęczenie. Zaczynają być widoczne kłopoty kiedy trzeba wysilić umysł, w zadaniach wymagających koncentracji, szybkiego podejmowania decyzji. Tempo twoich reakcji będzie zmniejszone, opóźnione.
Także niewielkie deficyty snu przez kolejne dni wpływają na podejmowanie bardziej ryzykownych decyzji i działań.
